De presidenten van Rusland, Frankrijk en Oekraïne en bondskanselier Angela Merkel van Duitsland zijn het donderdagochtend na 14 uur praten eens geworden over een staakt-het-vuren in het oosten van Oekraïne.

Dat maakte de Russische president Vladimir Poetin bekend in de Wit-Russische hoofdstad Minsk, waar de gesprekken plaatsvonden.

François Hollande bevestigde dat er “globale overeenstemming” over een staakt-het-vuren en een regeling voor het conflict in Oost-Oekraïne is. Leiders van pro-Russische separatisten hebben volgens de Franse president ook hun handtekening gezet onder het akkoord.

Het bestand in Oekraïne gaat in de nacht van zaterdag op zondag klokslag middernacht (plaatselijke tijd) in. Dat is 22.00 uur Nederlandse tijd.

De Oekraïense president Petro Porosjenko, die eerder de opstelling van Rusland “onacceptabel” had genoemd, verklaarde dat zijn land binnen twee dagen na het ingaan van het bestand de zware wapens uit het strijdgebied rond Loehansk en Donetsk weghaalt. Oekraïne wil voor het eind van dit jaar de controle hebben over de grens met Rusland.

Stad Debaltseve struikelblok

De pro-Russische separatisten hielden de totstandkoming van de overeenkomst donderdagochtend aanvankelijk tegen, aldus het Russische persbureau Tass. Zij wilden dat het Oekraïense leger zich terugtrok uit de stad Debaltseve. Dat is een verkeersknooppunt en daarom een strategisch belangrijke plek in het oosten van het land, waar het Oekraïense leger zou zijn omsingeld door de separatisten.

Volgens Poetin is er ook overeenstemming over de terugtrekking van de zware artillerie uit het oosten van Oekraïne. De Oekraïense regering zou hebben ingestemd met wijzigingen van de grondwet die de bevolking van Oost-Oekraïne meer rechten moet geven.

Duitse minister: we hadden meer gewenst

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Frank-Walter Steinmeier, temperde de vreugde over het akkoord. "Voor sommigen zal dit niet voldoende zijn. Ook wij hadden graag meer gewenst. Maar dit is waarover de presidenten van Oekraïne en Rusland het vannacht eens konden worden", zei hij na de urenlange onderhandelingen.

Steinmeier zei dat er geen allesomvattende oplossing voor het conflict in het oosten van Oekraïne is bereikt "en al helemaal geen doorbraak". Volgens de minister kan het akkoord "na weken van geweld een stap zijn die ons van de spiraal van militaire escalatie naar het politiek goede moment om beslissingen te nemen kan leiden'', aldus Steinmeier. Hij noemde de besprekingen in Minsk "buitengewoon moeilijk". Het belangrijkst is volgens hem de overeenkomst over een staakt-het-vuren.

Bondskanselier Angela Merkel erkende dat er "nog zeer, zeer veel werk" te doen is voor een vredesregeling in het oosten van Oekraïne tot stand komt. "Er is echter een reële kans op een verbetering van de dingen", zei Merkel. "Wij hebben hoop - wij hebben weliswaar niet alles bereikt, maar wij hebben een heel serieuze hoop voor Oekraïne en daarmee voor Europa", zei de bondskanselier.

Rutte: deal Oekraïne eerste belangrijke stap

Volgens premier Mark Rutte is het akkoord "eerste belangrijke stap". Dat zei hij donderdag in Brussel, waar hij zal deelnemen aan de Europese top van regeringsleiders en staatshoofden. De crisis in Oekraïne is een van de thema's van de top.

Rutte vindt het nog te vroeg om Europese sancties te gaan afzwakken of in te trekken. "Dit lijkt een eerste belangrijke stap. We moeten alles eerst bezien. Veel zal afhangen van de vervolgstappen en het uitvoeren van deze afspraken. Eerst kijken of iedereen zich houdt aan de afspraken."

Akkoord over nieuwe steun aan Oekraïne

Terwijl Poetin, Porosjenko, Merkel en Hollande in Minsk aan de onderhandelingstafel zaten, bereikte het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een voorwaardelijk akkoord over nieuwe financiële steun voor Oekraïne. Het land kan de komende jaren in totaal 40 miljard dollar tegemoet zien, oftewel omgerekend ruim 35 miljard euro.

Oekraïne, dat al tien maanden lang in conflict is met pro-Russische separatisten, heeft het geld nodig om de economie voor de ondergang te behoeden en noodzakelijke hervormingen te ondersteunen.

Afgevaardigden van het IMF maakten in Kiev afspraken met de Oekraïense regering over een nieuw vierjarig hulpprogramma. De overeenkomst moet nog wel worden goedgekeurd door het centrale bestuur van het IMF, liet IMF-topvrouw Christine Lagarde donderdag weten.

Het gaat niet alleen om financiële hulp van het IMF zelf. De organisatie is bereid 17,5 miljard dollar te lenen aan Oekraïne. De rest van de financiële steun komt uit andere bronnen, onder meer van de Europese Unie, aldus Lagarde.

Keerpunt voor Oekraïne

Lagarde zei in een verklaring blij te zijn dat een akkoord is bereikt over de steun aan Oekraïne. Volgens haar is het een ambitieus, maar moeilijk programma dat niet zonder risico's is. Het kan echter een keerpunt betekenen voor het land, verklaarde de IMF-directeur.

De Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek liet weten dat zijn regering nu zeer moeilijke hervormingen moet doorvoeren, waaronder het aanpakken van corruptie, het hervormen van de energiesector en het verlagen van de overheidsbestedingen. Hij denkt dat de Oekraïense economie in 2016 weer kan groeien als de hervormingen een succes zijn en er een einde komt aan "Russische agressie".

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl